Όταν αναφερόμαστε σε τροφική δυσανεξία εννοούμε τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις που προέρχονται από τη λήψη τροφής. Η δυσανεξία στη λακτόζη (lactose intolerance) είναι η συχνότερη μορφή δυσανεξίας. Η λακτόζη είναι ο κύριος υδατάνθρακας στο αγελαδινό γάλα(4,2-5,2%) ενώ την συναντάμε σε μεγαλύτερο ποσοστό στο μητρικό γάλα (6,5-7%) και χρησιμεύει στην απορρόφηση του ασβεστίου . Υδρολύεται σε γλυκόζη και γαλακτόζη στο λεπτό έντερο μέσω ενός ενζύμου, της λακτάσης.
Η δυσανεξία στη λακτόζη, σπάνια παρατηρείται εκ γενετής. Στους ενήλικες η δυσανεξία στη λακτόζη, οφείλεται σε σταδιακή μείωση της δράσης της λακτάσης και αρχίζει από την παιδική ηλικία. Η λακτόζη μπορεί να είναι ανεκτή σε μικρές ποσότητες ή καθόλου, ανάλογα με το βαθμό μειωμένης δράσης της λακτάσης.
Συμπτώματα
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που εμφανίζονται μετά την κατανάλωση γάλακτος και των προϊόντων του είναι:
- Τυμπανισμός
- Ναυτία
- Κοιλιακές κράμπες
- Κοιλιακός πόνος ή κολικοί
- Έκλυση αερίων
- Διάρροια
Η εκδήλωση των συμπτωμάτων γίνεται άμεσα μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων (30 λεπτά έως 2 ώρες). Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με το βαθμό μειωμένης δράσης της λακτάσης.
Διάγνωση
Η δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να διαγνωστεί με διάφορα τεστ:
- Τεστ δυσαπορρόφησης της λακτόζης μέσω παρακολούθησης της αύξησης της γλυκαιμίας
- Τεστ αναπνοής με μέτρηση υδρογόνου στον εκπνεόμενο αέρα μέσα από χορήγηση λακτόζης
- Μέτρηση του pH των κοπράνων
Αντιμετώπιση
Όταν κάποιο άτομο διαγνωστεί με τη συγκεκριμένη δυσανεξία θα πρέπει:
- Σε πρώτο στάδιο να μην καταναλώνει καθόλου λακτόζη για κάποιο διάστημα
- Στη συνέχεια γίνεται σταδιακή εισαγωγή τροφών με λακτόζη
Είναι πολύ σημαντικό να μάθει ο ασθενής να διαβάζει τις ετικέτες των τροφίμων. Μεγάλη προσοχή διότι εκτός από το γάλα και τα προϊόντα του μπορούμε να συναντήσουμε την λακτόζη σε τροφές όπως: αρτοσκευάσματα, ψωμί, δημητριακά πρωινού, ζαχαρωτά, παξιμάδια, έτοιμες σούπες, έτοιμες σάλτσες, αλλαντικά, αναψυκτικά. Επίσης σκευάσματα θυροξίνης περιέχουν λακτόζη.
- Λήψη σκευασμάτων λακτάσης με τη μορφή σταγόνων ή χαπιού
- Πρόσληψη προβιοτικών που περιέχουν λακτάση
- Μέτρηση ασβεστίου και βιταμίνης D